نیابت (وکالت) عملی حقوقی است که به موجب آن یک شخص به دیگری اختیار می‌دهد که به نام و برای او عمل یا اعمالی را انجام دهد، مانند نیابت وکیل از سوی موکل یا نیابت یک قاضی از طرف قاضی دیگر.
درهر موردی که رسیدگی به دلایلی از قبیل تحقیقات از مطلعین (آگاهان) و گواهان یا معاینه محلی و یا هر اقدام دیگری که باید خارج از جایگاه و مکان دادگاه رسیدگی‌کننده به دعوا انجام گیرد و مباشرت (همکاری) دادگاه شرط نباشد، مرجع مذکور به
دادگاه صلاحیت‌دار محل نیابت (وکالت) می‌دهد تا حسب مورد اقدام لازم معمول و نتیجه را طی صورت‌مجلس به دادگاه نیابت دهنده ارسال نماید، اقدامات مذکور در صورتی معتبر خواهد بود که مورد اعتماد دادگاه باشد.
در واقع نیابت قضایی به منظور عدم وقفه در رسیدگی استفاده میشود.
نیابت (وکالت) قضایی شامل دو نوع نیابت است:
* نیابت قضایی داخلی
* نیابت قضایی خارج یا بین‌المللی
نیابت قضایی داخلی
نیابت قضایی داخلی زمانی است که در داخل کشور دادگاه دیگری برای انجام تحقیقات انتخاب شود و قاضی در برخی شرایط استثنایی می‌تواند خارج از حوزه خود تحقیقات محلی و بررسی‌های لازم را در مورد پرونده دعوا انجام دهد و اگر اقدام به این عمل نکند تخلف انجام داده است.
در هر حوزه قضایی تقسیم و توزیع کار بر عهده رئیس حوزه میباشد به همین دلیل دادگاه نیابت دهنده نمی‌تواند خود شعبه دادگاه نایب را انتخاب نماید، اما باید توجه داشت که درجه داداگاه نیابت دهنده باید از دادگاه نایب بالاتر باشد یا با آن مساوی باشد. مراجع عمومی صلاحیت آن را ندارند که اختیارات خود را به مراجع خصوصی نیابت دهند.
زمانی که یک مرجع قضایی داخلی از مقام کشورهای خارجی درخواست نیابت (وکالت) دارد. این درخواست تقاضا از مقام خارجی زمانی است که میان دو کشور قرارداد تعاون (همکاری) قضایی وجود داشته باشد و زمانی که تحقیقات و بررسی‌های مراجع خارجی برای دادگاه رسیدگی کننده قابل قبول باشد مورد استفاده قرار می‌گیرید.
دادگاه‌های ایران که از طرف دادگاه‌های خارجی به عنوان نیابت برای تحقیقات انتخاب می‌شوند باید تحقیقات را بر اساس موازین اسلامی انجام دهند، مگر اینکه دادگاه‌های خارجی ترتیب خاص دیگری را مشخص کرده باشند.
* نکته: چه دادگاه‌های ایران و چه دادگاه‌های خارج از کشور زمانی مورد نیابت (وکالت) قرار می‌گیرند که این نیابت بر اساس معامله متقابل (دو طرفه) باشد.
منبع: درخواست وکیل
مجرب ترین وکیل مواد مخدر
درباره این سایت